Auteur: Mariejan van Oort (Pagina 2 van 2)

Als we het kabbelende water niet kunnen bezitten

Aarde leer mij stilte, zoals de grassen verstild zijn van licht.
Aarde leer mij lijden, zoals de oude stenen  zich hun lijden herinneren.

Aarde leer mij nederigheid, zoals de bloemen die zo klein beginnen.
Aarde leer mij zorg, zoals de moeder die voor haar  jong zorgt.

Aarde leer mij moed, zoals de boom die alleen staat.
Aarde leer mij beperking, zoals de mier die over de grond kruipt.

Aarde leer mij vrijheid, zoals de adelaar die in de hemel zweeft.
Aarde leer mij loslaten, zoals de bladeren in de herfst

Aarde leer mij hernieuwd leven, zoals het zaad dat opkomt in de lente.
Aarde leer mij mezelf vergeten, zoals de gesmolten sneeuw zijn bestaan vergeet.

Aarde leer mij dankbaarheid, zoals droge akkers in de regen huilen.

 UTE indianen gebed,  Noord Amerika

Dit  gebed aan de aarde, was een van de inspiratiebronnen voor  de kerstworkshop die ik dit jaar gaf. In tijden waarin we het zoveel hebben over duurzaamheid en dat we beter voor moeder aarde moeten zorgen, wilde ik Midwinter (de terugkeer van het licht) en het Kerstfeest (de geboorte van het kind van licht en liefde) met elkaar verbinden.

Het gaat om de liefde. Liefde voor onszelf, voor de mensen om ons heen, de natuur, de aarde. Wanneer we ons verbonden voelen  met de wereld om ons heen zullen we er zorgvuldiger mee omgaan. En hoe belangrijk is het licht. Letterlijk de leven-brengende energie van de zon, maar ook het licht van bewustzijn. Dat we dieper beseffen dat alles met alles verbonden is. Onderstaande woorden uit de toespraak van het  Indiaanse Opperhoofd Seattle zijn tijdloos en leggen de vinger op de zere plek:  we handelen als mensen nog steeds alsof de aarde aan ons behoort,  in plaats van dat we er mee verbonden zijn. 

“ Hoe kun je lucht bezitten?  Als wij het prikkelen van de lucht en het kabbelen van het water niet kunnen bezitten, hoe kunt u het dan van ons kopen? Wij zijn een deel van de aarde en de aarde is een deel van ons. De geurende bloemen zijn onze zusters, het rendier, het paard, de grote adelaars zijn onze broeders. De schuimkoppen van de rivier, het sap van de weidebloemen, het zweet van de pony en van de man – het is allemaal van hetzelfde geslacht, óns geslacht.

Elk stuk land is heilig voor mijn volk. Iedere spar, die glanst in de zon, elk zandstrand, elke nevel in de donkere bossen, elke open plaats, elke zoemende bij is heilig in de gedachten en de herinnering van mijn volk. Als dus het grote opperhoofd in Washington laat zeggen dat hij ons land wil kopen, vraagt hij wel veel van ons.

Dit weten wij: de aarde behoort niet aan de mens. De mens behoort aan de aarde. Alles hangt samen als het bloed dat een familie verbindt. Wat er gebeurt met de aarde, gebeurt met de kinderen van de aarde. De mens heeft het web van het leven niet geweven. Hij is slechts een draad ervan. Wat hij met het web doet, doet hij met zichzelf.

Fragment uit toespraak van Seattle, in antwoord op de Amerikaanse regering die in 1854 grond wil kopen.

Er is moed en nederigheid nodig om deze wijze woorden van Seattle meer in de werkelijkheid van alledag te brengen. Laten we elkaar daarbij inspireren en steunen. Dat is mijn wens voor 2019.

In Memoriam Jacques Verheijen

Jacques Verheijen

Tien porta aniego to vradie 

Tekst: Thassos Livaditis
Muziek; Mikis Theodorakis

Tien porta aniego to vradie
Tie lamba krato psiela
Na doune ties yies i thliemenie
Narthoune na vroun syntrofia

Na vroune stromeno trapezie
Stamnie ya na pjie o kaimos
Manamessa mas tha steki
O ponos tou kosmou aderfos

Na vroune goni’a nákoumbiessoun
Skamnie ya na katsie o tieflos
Ki ekie kathos tha mielame
Tharthie syntrofia kio Christos

 s’ Avonds open ik de deur en houd ik de lamp omhoog, opdat de bedroefden der aarde het licht zien en komen en gezelschap vinden   Opdat ze een gedekte tafel vinden, een kruik, zodat het verdriet te drinken heeft en tussen ons in bevindt zich de pijn, die de broeder is van iedereen Opdat ze een hoekje vinden om te liggen, een krukje waarop de blinde kan zitten,  daar, terwijl we praten zullen kameraadschap en Christus in ons midden komen

Een jaar geleden liet Jacques me dit lied van Mikis Theodorakis horen. Terwijl we er samen naar luisterden stroomden tranen van beroering over zijn wangen. Jacques werd diep geraakt door muziek, hij leefde muziek, kon zich er helemaal in onderdompelen. Als een monnik kon hij uren werken aan een compositie, een mooie harmonie, een tweede stem die hij subtiel door de begeleiding weefde. Hij vergat dan alles: de tijd, eten en andere praktische zaken. Jacques was al een aantal jaren ernstig ziek. Op woensdag 17 oktober is hij overleden. We hebben op informele wijze, afscheid van hem genomen. Zijn kist stond in een mooie binnentuin te midden van de bloeiende herfstasters. Er klonk muziek, er werd gesproken vanuit het hart, alles in een bijzondere en intieme sfeer.

25 Jaar geleden ontmoette ik Jacques en vanaf het eerste moment werd ik geïnspireerd en gestimuleerd door zijn bevlogenheid , toewijding en bezieling. Ik heb veel van hem geleerd. We waren allebei zo verschillend, maar haalden het beste in elkaar naar boven. Dierbaar zijn de herinneringen aan de concerten die we gaven en de CD’s die we hebben gemaakt. En hoe hij tijdens de zomerse afsluiting van de jaarcursussen iedereen begeleidde op de vleugel.

Sinds 2015 werkten we weer aan een nieuw concertprogramma. Allebei kwetsbaarder: Jacques’ gezondheid die steeds verder achteruit ging en mijn veranderde stem die niet meer kon wat ik zou willen. Zonder haast of druk kwamen we steeds bij elkaar en kregen we helder waar het over moest gaan: over de verwondering van het grootouder zijn, over veerkracht, compassie, broederschap. Over het kleine dichtbije van het dagelijkse leven en de grote thema’s in de wereld.

Het laatste half jaar werd steeds duidelijker dat, gezien de gezondheid van Jacques, er geen voorstelling meer zou komen. Toch bleven we samenkomen. Onze repetities begonnen vaak met koffie, thee, een croissantje, een haring, een appelflap en we deelden wat er speelde in ons leven. Dan gingen we aan het werk. Ik heb in al die jaren genoten van de passie en toewijding om samen te zoeken naar de mooiste interpretatie van een lied. De vreugde van samen schoonheid ervaren. De kwetsbaarheid van grenzen verleggen. Ook momenten dat het stroef ging, omdat onze verschillende karakters en opvattingen dan botsten. In de woorden leken de verschillen dan onoverbrugbaar, maar in de muziek vonden we elkaar weer en sprak de taal van ons hart in plaats van ons hoofd. Wonderlijk genoeg werden de liederen waarover we het meest streden vaak de dierbaarste.

Hoe ziek Jacques in het laatste jaar ook was, hij bleef componeren en zoeken naar nieuw repertoire. Op 16 juli zei hij: “Hoe vind je de titel: 18 kleine liedjes uit een grote wereld.” Maar kort voor zijn dood  zei hij: “Er zit nog zoveel muziek in mijn hoofd maar ik kan het niet meer opschrijven.”

Dank je wel Jacques voor al die mooie jaren die voor altijd in me blijven. Dank voor het delen van je innerlijke rijkdom en je muzikale talent met mij en vele anderen en met het publiek. Samen met jou kreeg ik vleugels.

Mariejan

Ware rijkdom

 

Het kind en ik

Ik zou een dag uit vissen,

ik voelde mij moedeloos.

Ik maakte tussen de lissen

met de hand een wak in het kroos.

 

Er steeg licht op van beneden

uit de zwarte spiegelgrond.

Ik zag een tuin onbetreden

en een kind dat daar stond.

 

Het stond aan zijn schrijftafel

te schrijven op een lei.

Het woord onder de griffel

herkende ik, was van mij.

 

Maar toen heeft het geschreven,

zonder haast en zonder schroom,

al wat ik van mijn leven

nog ooit te schrijven droom.

 

En telkens als ik even

knikte dat ik het wist,

liet hij het water beven

en werd het uitgewist.

 

Martinus Nijhoff  1934

Dit gedicht over verlangen, teruggaan naar de oorsprong, over tijdloosheid, kreeg ik 25 jaar geleden van Karel Scholten. Karel hield van gedichten en was zelf ook een dichter. Hij was in die tijd hoofdredacteur van het blad Sfinx en ik had hem een verhaal toegestuurd met de vraag of het paste in een volgende editie.

Een week later kreeg ik een kaart terug met op de voorkant vrolijke klaprozen en op de achterkant, geschreven in zijn prachtige handschrift, de woorden: “Je verhaal is goed”. Ik was zo blij, het was zo’n bevestiging en stimulans.

Karel stuurde in die tijd regelmatig bandjes met mooie muziek en gedichten. Ruimhartig en enthousiast deelde hij wat hij mooi vond met veel mensen. Deze zomer, op 15 augustus is hij overleden.

In mijn leven heb ik belangrijke leraren/gidsen gehad. Mensen die voor langere tijd meeliepen op mijn pad: me steunden, bemoedigden en inspireerden. De ontmoetingen met hen brachten verheldering, verdieping, waren troostend, wekten sluimerende kwaliteiten.

Mijmerend over Karel besefte ik dat ook een kortstondige ontmoeting veel betekenis kan hebben en je net dat duwtje kan geven waardoor je meer lef krijgt en meer tot leven komt. Toen Karel afscheid nam als hoofdredacteur heb ik, als dank, het gedicht van Nijhoff, voor hem gezongen.
.
Ik denk dat ware rijkdom is dat je echte ontmoetingen met mensen mag ervaren. Het is voor mij een belangrijke drijfveer in mijn werk: elkaar echt ontmoeten. Tijd en aandacht voor wat  werkelijk in je leeft: zowel de pijn, de worsteling als het verlangen jezelf te kunnen ontplooien.

Mariejan
September 2018

Meer lezen

Het simpel vertoeven

Spreuk bij het werk – Ida Gerhardt

Als ik nu in dit land
maar wat alléén mag blijven,
dan zal de waterkant
het boek wel voor mij schrijven
Dit is wat ik behoef
en hiertoe moest ik komen,
het simpele vertoef
bij dit gestadig stromen.

Het water gaat voorbij,
wiss’lend gelijk gebleven,-
het heeft stilaan in mij
een nieuw begin geschreven.

Ik weet met zekerheid hier
vind ik vroeg of later,
het woord dat mij bevrijdt
en levend is als water

 

Al 30 jaar woon ik in Amersfoort, maar ik woonde lange tijd in het rivierenland. Nogsteeds zijn er momenten dat ik de Waal mis. Sterk zijn de herinneringen die ik inme draag. Als ik mijn ogen sluit ben ik er weer: zittend/liggend op een dekentje op het ruige stille strand met de weidse luchten. Kijkend naar het stromende water, luisterend naar de voorbij varende boten en de golfslag op de oever. Ik kwam dan in een tijdloze ruimte waarin ik me gedragen voelde en een mengeling van rust, troost en kracht ervaarde. Ik kwam er vaak als herboren vandaan. Dit gedicht doet me denken aan die momenten.

Volgende week geef ik weer een zangretraite in de Hof van Kairos (voor mensen die te maken hebben met kanker). De Hof is een prachtige plek waar tijd en ruimte is voor ‘het simpele vertoef’. Er is geen stromende rivier, wel een stille vijver. Ik ervaar daar, al werkend met de mensen, hoe helend/voedend de mengeling van rust, bezinning, expressie en eenvoudig samenzijn is. Ook voor mezelf.

 

 

Nieuwe ogen

De echte ontdekkingsreis
bestaat niet uit het zoeken
van nieuwe landschappen
maar uit het krijgen
van nieuwe ogen

Marcel Proust

 

Foto Kim Scholten

We zijn net over de drempel van het nieuwe jaar gestapt. Een nieuw jaar waarin ons leven zich verder zal ontvouwen, een vervolg van onze reis door de tijd, ieder voor zich, en allemaal samen.
Bij ontdekkingsreizen denken we vaak aan verre tochten, niet zo snel aan reizen op de plek waar je bent. Ik herinner me hoe ik, 20 jaar geleden, een week verbleef op La Frayssinette in Frankrijk. Een prachtige plek waar toen o.a. schildercursussen en yoga werd gegeven. Er werd een avontuurlijke kanotocht georganiseerd, maar ik had behoefte aan stilte. Ik koos er voor om in mijn eentje een ‘gevoelstocht’ te doen langs waardevolle plekken op het terrein. De tocht ging langs de waterbron, een leegstaand huis, de kleine rivier die over het terrein stroomde, een waterval, een grotachtige hut, de moestuin, een oude boom, de composthoop. Overal verwijlde ik een tijdje, ademde de sfeer in met al mijn zintuigen. De tocht was een uitnodiging om met andere ogen te kijken, te ervaren hoe de plek in me resoneerde. Terwijl ik van mijn reizen in Peru en India sterke beelden in me draag, lijkt deze tocht, op nog geen vierkante kilometer, in zekere zin dieper in me verankerd. De tocht gaf me ‘nieuwe ogen’.

En dan denk ik aan mijn dochter Kim, die, al toen ze een klein meisje was, tijdloos kon kijken naar een kevertje wat langs een grassprietje liep. Ze volgde met haar ogen zijn weg, helemaal tot aan het puntje. Ze zag hoe het grassprietje zich boog onder het gewicht van het kevertje en hoe het weer terugveerde toen het kevertje terugliep. Een kwaliteit van zijn, waardoor het kleine groots wordt. Een kwaliteit die ze nog steeds heeft en die tot uiting komt in haar fotografie. Ze zoomt in op de schoonheid die er is op de kleine vierkante meter. Drie jaar geleden, toen ze een tijdje bij ons logeerde, maakte ze foto’s van mijn tuin. Ze heeft oog voor een harmonie die alles insluit, de bloei en het verval. Ze schonk me mijn tuin zoals ik hem nog niet eerder zag: met een rijkdom aan sferen, van uitbundig tot verstild.

Als ik denk aan 2018 dan wens ik mezelf en iedereen toe dat we elkaar inspireren om met nieuwe ogen te kijken naar het leven in onszelf en om ons heen.

Mariejan, 4 januari 2018

Hoe een lied ineens voor je kan gaan leven

Om bhür bhuvah svahZangretraite

tat savitur varenyam

bhargo devasya dhïmahi

dhiyo yo nah prachopdayät

Mantra. Tekst uit Rig-veda (± 1500 v. Christus)

We mediteren op het heilige licht van de stralende bron, het is in het hart van de aarde, in het leven van de lucht en in de ziel van mens, dier en natuur, laat het onze gedachten verlichten.

Het is altijd zo bijzonder hoe een lied ineens in mijn leven komt. Vrijwel zeker heb ik deze gayatri-mantra gehoord toen ik als 24 jarige een tijd in India was. Maar pas een maand geleden heb ik hem voor het eerst bewust gehoord en ik ben er helemaal door geraakt.

Het is een van de bekendste en oudste Indiase mantra’s, een hymne aan de zon die de aarde het leven geeft. Volgens de Vedische filosofie zit het licht van de zon in alles wat leeft, dus ook in ons. Al zingend vraag je om het licht van de zon in je te laten schijnen, je geest te verhelderen, zodat het licht van bewustwording je pad en dat van anderen kan verlichten.

Het lied is al heel oud. Terwijl ik al jaren werk met zang en meditatie, ben ik verbaasd dat het niet eerder op mijn pad kwam. Maar het is wel een bijzonder moment waarop het me toevalt. Er gebeurt veel in mijn gezin en het zingen van dit oude gebed is heel steunend. Al zingend verbind ik me met de ontelbare mensen die deze tekst door de eeuwen heen hebben gezongen en nu nog zingen, verbind ik me met een traditie. Mijn individuele weg verbindt zich zo met de universele weg. Dat is een van de helende krachten van zingen, van klank.

 

De schoonheid en de verbindende kracht van de taal

Kracht van de taalOmarming is waarschijnlijk het mooiste woord van onze taal. Je beide armen gebruiken om iemand te beroeren, een ring om een ander mens te vormen, die te verenigen, voor even, twee mensen die één worden in de maalstroom van het leven, onder de open en misschien godloze hemel. We hebben allemaal ooit in ons leven behoefte aan een omarming, soms overduidelijk, een omarming die een troost kan zijn, een opbeurende huilbui of een bescherming als iets geknapt is. We hunkeren naar een omarming simpelweg omdat we menselijk zijn en het hart een gevoelige spier is.

Uit: Vissen hebben geen voeten van Jón Kalman Stefánsson

Wat we zo hard nodig hebben in deze tijd is de schoonheid van de taal en de verbindende kracht van woorden. In al mijn onmacht hoe om te gaan met alles wat er in de wereld gebeurt, brengen deze woorden me terug bij dat wat ik wel kan hanteren en wat ik in mijn eigen leven kan toepassen: elkaar durven omarmen en het oefenen van juist spreken.

Omraam Mikhaël Aïvanhov (Bulgaarse filosoof pedagoog, mysticus en oprichter van de Witte Broederschap) schrijft dat de morele taak van een zanger en spreker is om de mensen in hun hart te raken en innerlijke vrede en harmonie te wekken in plaats van chaos en haat. Toen ik deze woorden 25 jaar terug las voelde ik hoe waar het is. Door de jaren heen ontdekte ik dat in vrijwel alle spirituele tradities ‘juist spreken’ een aandachtoefening is. Het is belangrijk om woorden te gebruiken die helderheid brengen, bemoedigen, inspireren, nuanceren, uitnodigen en begrenzen. In plaats van door de toon en de taal die we gebruiken de hebzucht , chaos, haat, angst en agressie, die in ieder van ons is, te voeden.

Maar juist spreken is geen eenvoudige oefening. Taal maakt het ons mogelijk om contact te maken over wie we zijn en wat we ervaren. Maar het is nog een hele kunst om dat op een zinvolle en ‘schone’ manier te doen. De woordkeus en de toon waarmee we spreken is bepalend voor hoe het op de ander overkomt en wat het in de ander aanraakt. Ik merk zelf hoe regelmatig onverwerkte frustraties of emoties t.a.v. een gebeurtenis doorklinken in hoe ik er over spreek. Hoe makkelijk kan ik soms een oordeel uitspreken over iemand zonder me echt in het leven van die persoon te hebben verdiept.

Bewustzijn over je eigen binnenwereld is voor mij de sleutel tot juist spreken. Meditatie en oefenen in aandachtig zijn helpen daarbij . Ook therapie en coaching en in het bijzonder stembevrijding en zingen kunnen van waarde zijn. Zonder iemand te beschadigen kun je in een veilige omgeving laten klinken wat je denkt en voelt, gesproken of gezongen, in allerlei toonaarden. Zo kun je jezelf bevrijden van een geladenheid die anders in je spreken belandt en zo het contact met je medemensen vertroebelt. Door juist spreken krijgt de verbindende kracht van de taal weer ruimte en kunnen de woorden landen in het hart van de ander.

Woorden die in het hart landen. Dat brengt me bij Mikai, mijn kleinzoon van anderhalf die heel vroeg is met praten en duidelijk van taal houdt. Hij ontdekt de pure schoonheid van klank en ritme. Je ziet hem genieten als het hem lukt om duidelijk te maken wat hij wil of wat hij ziet. Hij drinkt de klanken in die hij hoort, proeft de woorden terwijl hij ze zegt. Terwijl hij boekweit eet wijst hij en zegt dan ‘boekje-kwijt’. Zijn ‘boekjekweit’ is muziek voor mijn oren en fiets zo mijn hart in.

Mijn wens voor 2017
Dat we door onze woorden de ander kunnen ontmoeten en ons mens zijn durven delen.

De kracht

Een goed verhaal raakt de ziel,
waar soms de pijn zit, problemen verstopt zijn,
maar waar ook de verwondering
en het eigen genezend vermogen schuilen.
Vertellen reanimeert dat vermogen en geeft ons een kans het versnipperde leven weer tot een geheel te maken.

Uit: De kracht van verhalen, vertellen als levenskunst van Jac Vroemen (†)

Jaren geleden las ik dit boek van Jac Vroemen, een goeie vriend. Jac was een verteller en hij gebruikte de helende kracht van verhalen. Hij inspireerde mensen om dat zelf ook te doen. Ikzelf ervaar deze helende kracht ook wanneer ik met klank en lied werk en heb daarover veel van gedachten gewisseld met Jac.

Deze week heb ik de helende kracht van vertellen ervaren bij het afscheid van mijn zwager Fred. We hebben in de vorm van een eenvoudig maar mooi ritueel flarden van herinneringen gedeeld. Zijn leven werd in het licht gezet. Eenvoudig, intiem, ontroerend en helend.

Wanneer ik bezig ben met de voorbereiding van een ritueel merk ik hoe mijn hart opspringt. Een ritueel kan zo’n mooie ingang zijn naar diepere lagen. Het kan een weg zijn naar de innerlijke wereld, die zo uniek en tegelijk universeel is. Rituelen kunnen je in contact brengen met wat wezenlijk is. Door daar iets van de delen (door te vertellen, te zingen en naar elkaar te luisteren) kun je elkaar echt ontmoeten. Dat is voor mij rijkdom.

Mariejan van Oort

De vogels

Vanmorgen werd ik wakker
van de vogels
En ik dacht: Waarvan werd ik wakker?
Van de vogels
Van het licht ook, maar
meer van de vogels
Het licht zacht zingend
de vogels keihard.

Hans Andreus

De belofte van de lente is zo voelbaar. Vogelgezang in de vroege ochtend, mijn tuin vol krokussen en de zon die al warm op mijn huid voelt. Ik verheug me op de lentebloemen, het feest van bloesems aan kale takken. In deze nieuwsbrief mijn aanbod voor de komende maanden: De bloesems van het dal, een cursus Land van je Ziel, diverse nascholingen, een zangretraite. Wees welkom.

Mariejan van Oort

Aan zee

Ik wil alleen zijn met de zee,
ik wil alleen zijn met het strand.
Ik wil mijn ziel wat laten varen,
niet mijn lijf en mijn verstand.
Ik wil alleen een beetje dromen
van de dingen die ik voel.
En de zee ik weet het zeker,
weet precies wat ik bedoel

Toon Hermans

Afgelopen weken was ik met vakantie aan zee, in Schoorl. Terwijl ik langs de zee  liep zong ik dan vaak dit liedje van Toon Hermans. Ik heb weer genoten van de weidsheid van het strand, het spelen met de golven, de witte wolken in de blauwe lucht, de meeuwen en de trippelende strandlopertjes, de duinen met de uitbundig bloeiend heide.

Mariejan van Oort

Pagina 2 of 2

Mogelijk gemaakt door Digitale Doeners