Een bijdrage tot de statistiek
Wislawa Szymborska
Op elke honderd mensen
zijn er tweeënvijftig
die alles beter weten,
onzeker van elke stap –
bijna de hele rest
bereid om te helpen,
als het niet te lang duurt
– wel negenenveertig,
de goedheid zelve,
omdat ze niet anders kunnen
– vier, nou misschien vijf,
in staat tot bewondering zonder afgunst
– achttien,
om de tuin geleid
door de jeugd die voorbij gaat
– plusminus zestig,
nemen er vierenveertig
alles serieus,
leven er in voortdurende angst
voor iemand of iets
– zevenenzeventig,
hebben er talent om gelukkig te zijn
– twintig, hoogstens dertig,
zijn als individu ongevaarlijk
maar slaan los in de massa
– meer dan de helft, minstens,
wreed,
als omstandigheden hen dwingen
– hoeveel weet ik liever niet
ook niet ongeveer,
wijs door schade
– niet veel meer
dan zonder,
willen er van het leven alleen dingen
– dertig,
hoewel ik me liever vergis,
krimpen in elkaar en hebben pijn,
zonder lantaarn in het donker
– drieëntachtig,
vroeg of laat,
zijn tamelijk veel
rechtvaardig – vijfendertig,
maar als rechtvaardigheid
de moeite van begrijpen verreist
– drie,
verdienen er medelijden
– negenennegentig
zijn er sterfelijk
– honderd op de honderd
Een getal dat vooralsnog niet verandert.
Dit gedicht las ik vlak voor kerst. Het verwoordt voor mij zo goed hoe verschillend we kunnen zijn. Door karakter, door wat we mee hebben gemaakt in ons leven, door onze fysieke gesteldheid, door simpelweg het land waarin onze wieg heeft gestaan. We zijn zo verschillend en tegelijkertijd worden we allemaal geraakt in ons mens-zijn en zijn we sterfelijk. Het is zo belangrijk dat we, in deze tijd van crisis en polarisatie, respect en compassie blijven voelen voor elkaar. Er is saamhorigheid nodig, met daarin ruimte voor anders zijn.
Omslagontwerp boek Minyan door Mesika Design
Ik moet denken aan de workshops Joodse zang die ik gaf in El Bloque en Sacarest, in Spanje. Altijd besteedde ik daar aandacht aan het thema uniciteit (Jetser Hara) en eenheid (Jetser Hatov). Al zingend, mediterend, schrijvend, reflecterend, onderzocht ieder die aspecten in zichzelf en deelden we onze inzichten. We lieten ons daarbij inspireren door het boek Minyan van Rabbi Rami M. Shapiro, waaruit ik hieronder nu ook vrij citeer:
Jetser Hara is het vermogen om uniciteit, verschillen, anders-zijn waar te nemen. Het is je talent om je op jezelf te concentreren, jezelf van al het andere los te maken. Jetser Hatov is het vermogen om de onderlinge afhankelijkheid van de dingen waar te nemen, je neiging om verschillen te overbruggen, een gemeenschap op te bouwen, harmonie tot stand te brengen.
Het is belangrijk om in je leven een balans te vinden tussen uniciteit en eenheid. Uniciteit zonder het inzicht van eenheid wordt egocentrisch, egoïstisch, je raakt geïsoleerd. Eenheid zonder het inzicht van uniciteit wordt dogmatisch, saai. De vrije wil verdwijnt. Een gezonde wereld heeft dus beide nodig: zowel de individualiteit wordt verwelkomd en gerespecteerd als het streven naar verbondenheid en harmonie.
Het is voor ieder mens een hele uitdaging om die balans te vinden, zeker in deze tijd waarin er zoveel onzekerheid en angst is. Hoe behoud en versterk ik mijn innerlijke anker?
Zelf ervaar ik de natuur als heel troostend en voedend. Het zijn-in-de-natuur voedt mijn zelfreflectie en zelfbezinning. Niet me mee laten voeren door de waan van de dag, maar pas op de plaats maken. Dat is nodig om overzicht te houden in alle stormen die er op dit moment zijn, zoals Covid 19, de opwarming van de aarde, de vluchtelingenproblematiek, de groter wordende kloof tussen arm en rijk.
Bezin je op jezelf, kies jouw bijzondere weg en breng je wezen tot eenheid.
Begin bij jezelf maar eindig niet bij jezelf. Martin Buber
Ik wens je in 2022 gezondheid in brede zin en momenten van eenvoudig genieten van wat er is, alleen en in verbinding met anderen.
Hartegroet
Mariejan